bipad-1691926127.jpg
Monday, 02 Oct, 2023
368434171_615037517201311-1692942851.jpg

विचार / अन्तरवार्ता

किन चाहियो स्ववियु ? रेजिना गोपाली,वि. वि .एस .चोथो वर्ष (पालुङ् क्याम्पस)

FB_IMG_1677648371125-1677649122.jpg

स्वतन्त्र विद्यार्थी युनियन सबै विद्यार्थीको मतद्वारा चुनिने एउटा वैधानिक संस्था हो । देश, काल र समय अनुसार स्ववियुको स्थापना तथा नामकरण फरकफरक ढंगले गरिए पनि संसारका चर्चित तथा राम्रा विश्वविद्यालयमा पनि स्ववियु वा विद्यार्थी सगठनहरु निमार्ण गरेका छन । । युनियनले विद्यार्थीका लागि सल्लाह, सुझाब, विद्यार्थीमैत्री, सूचना आदानप्रदान र विद्यार्थीको दैनिक जीवनमा आइपर्ने समस्यामा सहयोग गर्ने गर्दछ ।

          ‘सार्वजनिक शिक्षामा हकाधिकार पाउनु सम्पुर्ण मानव जीवनको नैसार्गिक अधिकार हो

          पञ्चायती व्यवस्थामा उपत्यकाका हाईस्कुलमा विद्यार्थी युनियनको अभ्यास २०१९ सालअगाडिदेखि नै हुँदै आएको पाइन्छ । त्रिभुवन विश्वविद्यालयमा भने २०२० साल स्ववियु स्थापना भयो । २० भदौ ०२० मा त्रिविमा विद्यार्थी युनियनको पहिलो निर्वाचन सम्पन्न भयो । त्यसपछि विद्यार्थी युनियनको नाम परिवर्तन गरी स्वतन्त्र विद्यार्थी युनियन राखियो । अझै पनि मुलुकको शैक्षिक क्षेत्रको नेतृत्व त्रिविले नै गरिरहेको अवस्था छ । देशभर त्रिविकै बैसठ्ठी आंगिक तथा  एक हजार चालिस सम्बन्धन प्राप्त क्याम्पस हरु रहेका छन भने अन्य विश्व विद्यालयहरुपनीले पनि विश्व विद्यालय शिक्षा प्रदान गर्दै आइरहेका छन । तर पनि उच्च शिक्षा अध्ययन गर्ने विद्यार्थीमा त्रिविमानै विद्यार्थी सख्याको हिसावले बढी छन् । त्रिवि नियमावलीमा स्ववियु निर्वाचन दुईदुई वर्षमा गर्ने प्रावधान राखिएको भएता पनि  त्रिविले २०७३ मा आंशिक रूपमा स्ववियु निर्वाचन सम्पन्न गरे पश्चात यसै आवको चैत्रमा गर्ने निर्णय गरेको छ ।

स्ववियु निर्वाचन कार्यतालिका हेरफेर हुनुमा त्रिवि मात्रै दोषी छैन, विद्यार्थी संगठनहरू पनि उत्तिकै दोषी छन् । २०६५ पछि स्ववियु निर्वाचन प्रणालीको एजेन्डाले स्ववियुको गतिशीलतामाथि प्रश्न उठ्यो । ०७३ मा सम्पन्न स्ववियु निर्वाचन पनि त्रिविको २८ वर्षे उमेर हदलाई विद्यार्थी संगठनले विवादको विषय बनाउँदा अधिकांश क्याम्पसमा निर्वाचन हुनै सकेन ।

          स्ववियुको विश्वव्यापी अभ्यासलाई नियाल्दा उच्च शिक्षा अध्ययन गर्ने विद्यार्थीले अतिरिक्त क्षमता विकासमा ध्यान दिने, विद्यार्थीका दैनिक जीवनमा आइपर्ने समस्यालाई प्रशासनसँग सहजीकरण गर्ने, सूचना आदानप्रदान गर्ने, शैक्षिक गुणस्तरमा ध्यान दिने, आलोचनात्मक चेतनाको निर्माण, नेतृत्वको विकास, जिम्मेवारी बहन, राजनीतिक चेतना निर्माण, विभिन्न राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय मुद्दामा छलफल, समाजका ज्वलन्त सामाजिक आर्थिक मुद्दामा बहस तथा सामाजप्रति उत्तरदायी जनशक्ति निर्माणका साथै शैक्षिक भर्मणका कार्यक्रम मार्फत प्रयोगात्मक तथा व्यवहारीक ज्ञानमा अभिबृदी आदि गर्ने उद्देश्यले स्ववियुको अभ्यास वा प्रयोग भइरहेको पाइन्छ । स्ववियु विद्यार्थीले विद्यार्थीकै लागि जन्माएको एक संस्था हो । यो संस्थाको जन्म देश, काल र समयअनुसार फरकफरक ढंगले भए पनि उद्देश्य भने एउटै रहेको पाइन्छ तर के हाम्रा स्ववियु उल्लिखित मुद्दामा गम्भीर छन् भन्ने प्रश्न भने सदैव खडकिएको विषय हो ।

          स्ववियु विद्यार्थीको साझा थलो हो, जसले विद्यार्थी र प्रशासनबीच समन्वयको भूमिका खेल्छ । त्यसका लागि स्ववियुको नियमित निर्वाचन मार्फत जीवन्त स्ववियु बनाउने प्रक्रियामा सम्बन्धित पक्षले सोच्न आवश्यक छ । नयाँ नेतृत्व विकाससँगै शैक्षिक सुधार गरी विद्यार्थीको अतिरिक्ति क्षमता विकास एवं क्याम्पस प्रशासनलाई पारदर्शी तथा विद्यार्थीमैत्री बनाउन स्ववियु निर्वाचन अपरिहार्य छ तर के हाम्रा स्ववियु उल्लिखित मुद्दामा गम्भीर छन् भन्ने प्रश्न भने सदैव खडकिएको विषय हो ।

shambhu-1691912419.jpg

368434311_148744266206599-1692942989.jpg
world-link-1690434568.jpg
थाहापाटीका सम्पादक शम्भु अधिकारीलाई सिर्जनशील पत्रकारीता पुरस्कार
FB_IMG_1696260119499-1696261078.jpg

निकास साप्ताहिक,रेडियो सन्देश,र थाहा नेपालको वार्षिक उत्सवको अवसरमा थाहाका पत्रकार शम्भु अधिकारी रामचन्द्र...

निश्चित मापदण्ड निर्धारण गरेर मात्र पदक दिनेछौं :- गृहमन्त्री श्रेष्ठ
FB_IMG_1696243472248-1696243495.jpg

उपप्रधानमन्त्री तथा गृहमन्त्री नारायण काजी श्रेष्ठले बर्तमान सरकारले देशका युवालाई देशमा नै रोजगार दिनसक्ने...

राजा बन्न आवेदन खुल्यो,असोज २५ सम्म फारम भरिसक्नुपर्ने।
FB_IMG_1696170483584-1696170509.jpg

  गोरखामा दाैडिएर राजा बनेको इतिहास हामीले विद्यालयका पुस्तकमा पढेका छाैं । जुन इतिहासको विम्बात्मक रूपमा...

आयल निगमद्वारा पेट्रोलियम पदार्थकाे मूल्यवृद्धि फिर्ता
FB_IMG_1696156716863-1696156728.jpg

नेपाल आयल निगम लिमिटेडले शनिबार रातिबाट लागू हुने गरी वृद्धि गरेको पेट्रोलियम पदार्थको भाउ फिर्ता लिएको छ। यो...

एसियन गेम क्रीकेटमा नेपाल क्वाटर फाइनलमा प्रवेश
FB_IMG_1696137498891-1696137510.jpg

माल्दिभ्सलाई पराजित गर्दै नेपाल १९औं एसियाली खेलकुदअन्तर्गत पुरुष क्रिकेटको क्वाटरफाइनलमा प्रवेश गरेको छ...

कस्तो छ आजको मौसम ?
FB_IMG_1691910023736-1693-1696129640.jpg

हाल मनसुनको न्यून चापीय रेखा  सरदर स्थानमा अवस्थित छ। साथै नेपालमा हाल पश्चिम बङ्गाल र आसपासको क्षेत्रमा रहेको...

आजको तरकारीको बजार भाउ,
tarkari-bazar-29092076-16-1696129310.jpg

कृषि उपज न्यूनतम     गोलभेडा ठूलो(भारतीय) (केजी) रू ४० गोलभेडा ...

नेपाल सिएमए संघ मकवानपुरमा अमर लामा स्याङतान
FB_IMG_1696129000381-1696129091.jpg

नेपाल सि.एम.ए संघ मकवानपुर को चौथो अधिबेशनले अमरलामा स्याङतानको अध्यक्षतामा १३ सदस्य कार्यसमिती चयन गरेको छ । आज...

चौघडा बचत तथा ऋण सहकारी संस्थाले स्वरोजगार र उद्यमी सदस्य बनाउने
FB_IMG_1696128742166-1696128787.jpg

हेटौंडा, १३ असोज  हेटौंडा उपमहानगरपालिकामा रहेको चौघडा बचत तथा ऋण सहकारी संस्था लिमिटेडले सहकारीका...